Η καπνιά ή μαυρίλα στα εσπεριδοειδή (πορτοκαλιά, λεμονιά, μανταρινιά, γκρέιπφρουτ) είναι μια από τις πιο συνηθισμένες ασθένειες που συναντούν οι καλλιεργητές. Προκαλείται από τον μύκητα Capnodium citri, ο οποίος δεν προσβάλλει άμεσα τους ιστούς, αλλά αναπτύσσεται δευτερογενώς πάνω στις μελιτώδεις εκκρίσεις που αφήνουν ορισμένα έντομα, όπως:
-
οι ψώρες,
-
οι αφίδες, και
-
τα κοκκοειδή.
Πώς εμφανίζεται η καπνιά
Η καπνιά αναγνωρίζεται εύκολα από το μαύρο, σαν αιθάλη, επίχρισμα που καλύπτει φύλλα, βλαστούς και καρπούς.
Αυτό το μαύρο επίχρισμα (στρώμα):
-
εμποδίζει τη φωτοσύνθεση,
-
μειώνει τη βλαστική και αναπαραγωγική ανάπτυξη των δέντρων (δηλ. τη βλάστηση και την καρποφορία), και
-
υποβαθμίζει την εμπορική αξία των καρπών.
Οι πορτοκαλιές, οι μανταρινιές, τα γκρέιπφρουτ και οι λεμονιές με έντονη προσβολή από καπνιά δίνουν μικρότερη παραγωγή και χαμηλότερης ποιότητας καρπούς.
📌 Δείτε και το σχετικό βίντεο του καναλιού μας:
👉 Καπνιά ή μαυρίλα στα εσπεριδοειδή – Capnodium citri
Αίτια εμφάνισης
Η καπνιά δεν είναι πρωτογενής παθογόνος μύκητας, αλλά το αποτέλεσμα παρουσίας εντόμων, που εκκρίνουν μελιτώματα, πάνω στα οποία και αναπτύσσεται.
Όπου (φύλλα/καρποί/βλαστοί) υπάρχει κολλώδης επιφάνεια λόγω της παρουσίας μελιτωμάτων, ο μύκητας της καπνιάς εγκαθίσταται και αναπτύσσεται γρήγορα, ειδικά σε:
-
συνθήκες υψηλής υγρασίας,
συνθήκες κακού αερισμού,
συνθήκες αυξημένης θερμοκρασίας, και
-
δέντρα με πυκνή κόμη.
Συνέπειες για τα εσπεριδοειδή
Η καπνιά επηρεάζει:
-
τη φωτοσυνθετική ικανότητα των φύλλων,
-
την ανάπτυξη νέων βλαστών, ανθέων και καρπών,
-
την ποιότητα και εμφάνιση των καρπών, που γίνονται αντιεμπορικοί λόγω της μαυρίλας.
Τρόποι αντιμετώπισης και πρόληψης
Η πιο αποτελεσματική στρατηγική για την αντιμετώπιση της καπνιάς είναι η προλητπική διαχείριση των εντόμων που εκκρίνουν μελιτώδεις ουσίες. Αυτό σημαίνει:
-
συστηματική παρακολούθηση για αφίδες, ψώρες και κοκκοειδή,
-
χρήση βιολογικών ή χημικών μεθόδων ελέγχου όπου χρειάζεται,
-
κατάλληλο κλάδεμα που να εξασφαλίζει καλό αερισμό της κόμης,
αποστάσεις φύτευσης των δέντρων που εξασφαλίζουν καλό αερισμό των δέντρων,
-
αποφυγή υπερβολικής αζωτούχου λίπανσης που ευνοεί την έντονη και παρατεταμένη βλάστηση, η οποία είναι πιο επιρρεπής στις προσβολές των προαναφερόμενων εντόμων αφού μειώνει τον αερισμό της κόμης και αυξάνει την υγρασία της.
Συμπερασματικά, η καπνιά (Capnodium citri) αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για την καλλιέργεια εσπεριδοειδών καθώς και για πλήθος άλλων δενδροκομικών, ανθοκομικών, καλλωπιστικών και κηπευτικών ειδών. Δεν καταστρέφει απευθείας τους φυτικούς ιστούς καθώς αναπτύσσεται επιφυτικά, δηλ. πάνω σε φύλλα, βλαστούς και καρπούς εφόσον υπάρχουν μελιτώματα ορισμένων εντόμων (π.χ. αφιδών, κοκκοειδών, ψωρών). Σε κάθε περίπτωση, η καπνιά (μαυρίλα) επηρεάζει σοβαρά την φυσιολογική δραστηριότητα, την ανάπτυξη και την παραγωγικότητα των δέντρων.
Η έγκαιρη αναγνώριση και η προληπτική αντιμετώπιση των σχετιζόμενων με την ασθένεια εντόμων, μαζί με εφαρμογή κατάλληλων καλλιεργητικών φροντίδων (κλάδεμα, ορθολογική λίπανση) αποτελούν είναι τα καθοριστικής σημασίας για να διατηρούμαι τα δέντρα μας υγιή και παραγωγικά.
📌 Δείτε και το σχετικό βίντεο του καναλιού μας:
👉 Καπνιά ή μαυρίλα στα εσπεριδοειδή – Capnodium citri
